Wijn uit Italië
Italië is één van de grootste wijnproducent ter wereld. En de wijnen worden wereldwijd gretig afgenomen. Het is een klassiek wijnland dat door de jaren heen een grote variëteit aan wijnstijlen, gemaakt van bijzondere en heel diverse druivenrassen, ontwikkeld heeft. Iedere streek kent zijn eigen klimaat, druivenrassen én biodiversiteit: aspecten die van grote invloed zijn op de wijn die er geproduceerd wordt.
Het classificatiesysteem van Italië is vrij simpel, er zijn in totaal vier verschillende niveaus. Van de meest complexe wijnen van de hoogste kwaliteit naar de meest eenvoudigste zijn dat: DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), DOC (Denominazione di Origine Controllata), IGP (Indicazione Geografica Protetta) en Vino d’Italia (tafelwijn). De DOC staat eigenlijk gelijk aan de Italiaanse AOC-wijn. Omdat een aantal Italiaanse wijnmakers zich wilden onderscheiden van de DOC-wijnen, stelden zij voor om een classificatieterm toe te voegen voor wijnen die aan nog strengere eisen voldoen en dus van nog hogere kwaliteit zijn. Dat verzoek werd ingewilligd en de term DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) werd geïntroduceerd.
Italiaanse wijnen en wijnsoorten
In heel Italië wordt wijn verbouwd: in de noordelijke gebieden zoals Piemonte en Lombardije, in het midden van het land Toscane en Puglia en Calabrië in het zuiden. Bovendien moeten de eilanden Sardinië en Sicilië niet vergeten worden. Vanzelfsprekend wordt er dan ook wijn uit verschillende klimaten geproduceerd. Er bevinden zich wijngaarden op dorre heuvellandschappen, maar ook op zeer vruchtbare gronden door het water uit de Alpen en er groeien ook wijnstokken op vulkanische bodems.
Naast veel internationale druivenrassen als Merlot en Chardonnay, kent Italië een grote verscheidenheid aan inheemse druivenrassen. Van de bijna zesduizend verschillende druivenrassen ter wereld, staan er een kleine vijfhonderd in Italië.
Italiaanse rode wijn
Over het algemeen hebben blauwe druivenrassen in Italië even de tijd nodig om te rijpen. Uitzondering op de regel is Dolcetto die vroegrijpend is. Nebbiolo kennen veel mensen omdat daar de kwaliteitswijn Barolo van wordt gemaakt. Minder bekend is de zuidelijke tegenhanger, namelijk de Aglianico druif. Corvina, Corvinone, Rondinella en Molinara vinden we terug in de beroemde wijnen uit Valpolicella en Bardolino. Primitivo is heerser in Puglia, samen met Negroamaro. En Sangiovese in Toscane, met wijnen zoals Chianti, Brunello di Montalcino en Rosso di Montalcino. De verscheidenheid van Italiaanse rode wijn is groot.
Italiaanse witte wijn
Pinot Grigio kent iedereen wel, maar van veel witte druivenrassen in Italië hebben maar weinig mensen gehoord. Te denken valt aan Albana, een druif die zeer geschikt is voor zoete wijnen. Albana komt vooral voor in Romagna. Arneis is een echt kwaliteitsdruivenras en is vooral bekend van de Roero Arneis. Catarratto vinden we vooral op Sicilië en wordt ook vaak gebruikt in blends. Uit Campanië komen ook veel inheemse druivenrassen zoals Falanghina en Fiano. En zo heeft elke streek zijn eigen druivenrassen en eigen Italiaanse witte wijn.
Italiaanse bruisende wijn
Naast rode en witte wijn staat Italië natuurlijk ook bekend om enkele bekende schuimwijnen, waaronder Prosecco. Deze wijn wordt gemaakt in Veneto, meestal via de traditionele methode. Andere bekende schuimwijnen zijn Frizzante en Spumante.
Italiaanse Chardonnay
Ook het internationale druivenras Chardonnay vinden we in Italië terug. De druif past zich enorm goed aan in verschillende klimaten en wordt zowel voor stille als voor mousserende wijnen gebruikt. Door de warmte in veel Italiaanse gebieden, zal een Chardonnay daar ook vaak warme en tropische aroma’s hebben. In de jaren zeventig waren het vooral de Pinot variëteiten die in Italië werden aangeplant, gevolgd door Chardonnay, Sauvignon Blanc en Cabernet Sauvignon. Deze internationale rassen werden met name aangeplant in Franciacorta, Trentino-Alto Adige, Veneto en Friuli.
De top tien van druivenrassen in Italië bevat zowel internationale als inheemse rassen. Chardonnay schommelt zo rond plek zeven.
Italiaanse Chardonnay blend
Chardonnay wordt in Italië ook vaak gebruikt als druif in een blend. Dat wil zeggen dat Chardonnay samen met een andere druif, of meerdere druiven, in een wijn gebruikt wordt. Sommige wijnmakers kiezen ervoor om Chardonnay op hout te rijpen en andere wijnmakers niet. Houtrijping geeft een wat voller en vettiger aroma aan de wijn. Het ligt aan de stijl die de wijnmaker wil of een wijn wel of geen houtrijping meekrijgt. Soms kan er ook voor worden gekozen om een deel wel en een deel niet op hout te laten vergisten en die stijlen later samen te brengen. Dat resulteert wel in een wat volle wijn, maar nog wel met wat zuren en frisse toets.
Chianti
Toscane is wat wijn betreft beroemd, met name door Chianti. Jaren geleden helaas vooral bekend als goedkope hoofdpijn wijn in een stro-omvlochten buikfles, maar er zijn ook Chianti wijnen van topkwaliteit. De streek heeft zichzelf zeker teruggevochten tot een hoog niveau.
Chianti streek
Het gebied is groot en daarom zijn de kwaliteitsverschillen ook groot. Chianti heeft de hoogste classificatie, namelijk DOCG. Toen deze classificatie werd erkend, werden er ingrijpende veranderingen doorgevoerd om de kwaliteit te waarborgen. Minimaal zeventig procent van Chianti wijn moet bestaan uit de Sangiovese druif, behalve in de subzone Colli Senesi. Daar moet de wijn voor minimaal 75 procent uit Sangiovese bestaan.
Chianti Classico
Chianti Classico is een aparte DOCG en moet los gezien worden van Chianti DOCG. Het is het historische hart van het gebied en er gelden strengere regels. Zo moet een wijn daar uit minimaal tachtig procent uit Sangiovese bestaan.
Wijn uit Abruzzo
Net ten noorden van Rome in het oosten van Italië ligt het kleine wijngebied Abruzzo. Aan de voet van de Appenijnen heerst een wat koeler klimaat wat uitstekend is voor de vruchtbaarheid van de op het zuiden gelegen heuvels. Hier wordt zowel witte als rode wijn verbouwd.
In de wijnwereld wordt Abruzzo vaak in twee samenstellingen genoemd: Montepulciano d’Abruzzo en Trebbiano d’Abruzzo. De twee bekende wijnen die de verantwoordelijkheid voor het overgrote deel van de wijnproductie in dit kleine gebied op zich hebben genomen. De Montepulciano wordt vaak verward met het stadje Montepulciano in Toscane. Dit heeft alleen niks te maken met de in Abruzzo verbouwde blauwe druif.
Rode wijn Abruzzo
De regio Abruzzo is een ondergewaardeerde wijnregio aan de Italiaanse kust, gelegen aan de Adriatische zee. De rode wijnen uit Abruzzo zijn vooral bekend van de Montepulciano d’Abruzzo, niet te verwarren met de stad Montepulciano wat veel noordelijker ligt.
Van Montepulciano d’Abruzzo worden zwoele kruidige wijnen gemaakt, een wijn die geliefd en bekend staat als makkelijk te waarderen. Hij zal bij velen in de smaak vallen, dat maakt het een geschikte wijn voor bij de borrel.
Montepulciano d’Abruzzo
Van de Montepulciano druif staat zo’n 35.000 hectare in heel Italië aangeplant. Maar de belangrijkste regio is toch wel Abruzzo. Het is een donkergekleurd druivenras dat sappige wijnen geeft met een krachtige smaak. Rood fruit, kersen, bramen en donkere pruimen zijn herkenbare aroma’s van deze druif. De DOC Montepulciano d’Abruzzo is de bekendste DOC van het wijngebied en beslaat zo’n 9000 hectare. Er worden wijnen geproduceerd die jong gedronken kunnen worden en fruitig en wat robuust zijn, maar ook wat serieuzere stijlen waarvan de wijnen enige houtopvoeding hebben ondergaan.
Witte wijn Abruzzo
De meeste witte wijnen uit Abruzzo worden gemaakt van Trebbiano druif. Deze witte Italiaanse wijn is fris van smaak en wordt gezien als een witte wijn voor elke dag. Een andere typische druif uit Abbruzo is de de Pecorino druif. Deze inheemse druif dankt zijn naam aan de schapen van Italiaanse boeren die de druif als lekkernij beschouwde (Pecora betekend schapen in het Italiaans). De druif was rond 1900 zo goed als verdwenen en werd lange tijd als uitgestorven beschouwd. Pas aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, werd in de buurt van Arquata del Tronto een oude Pecorino-wijnstruik ontdekt. Dat was het begin van veel onderzoek naar deze oeroude druif en optimalisatie van vinificatiemethoden. Begin jaren negentig kwam de eerste Pecorinowijn op de markt. Tegenwoordig wordt de Pecorino druif gezien als een bijzondere, zeldzame inheemse druif. De Italiaanse witte wijnen van deze druif worden gekenmerkt door een mineralige en volle smaak met frisse tonen van honing, exotisch fruit en een vleugje venkel.
Wijn van Sardinië
In de zee ten westen van Italië ligt een van haar grote eilanden: Sardinië. Er zijn maar weinig plekken in Italië waar geen wijn gemaakt wordt, zo ontbreekt Sardinië ook niet in die lijst. Op dit prachtige eiland liggen her en der kleine wijngaarden verspreid die beheerd worden door ambachtelijke wijnboeren. Van het beetje wijn dat er wordt geproduceerd bereikt dan ook weinig het vaste land.
Doordat Sardinië niet altijd Italiaans is geweest, maar ook in de handen van Spanje is geweest, vind je hier niet alleen Italiaanse druifsoorten. Naast de Italiaanse Malvasia, Vermentino en Nuragus vind je ook wijnen van Garnacha en Carignan.
Witte wijn Sardinië
In Sardinië beslaat de druiventeelt ongeveer 43.000 hectare. De bodem kenmerkt zich voornamelijk door graniet, kalk, grind, kleigrond en rotsgesteente. De wijngaarden in Sardinië liggen verspreid over het eiland. De wijn uit Sardinië wordt vaak door ambachtelijke wijnboeren gemaakt. Er worden zowel blauwe als witte druiven verbouwd op het Italiaanse eiland. De meeste witte wijnen uit Sardinië zijn gemaakt van Vermentino de Nuragus druif. De meest aangeplante witte druif is de Nuragus. Deze druif wordt voornamelijk verbouwd in de provincies Cagliari en Oristano. Sinds 1975 wordt de Nuragus van Cagliari als DOC wijn erkend.
Nuragus druif
De Nuragus druif waar witte wijn van gemaakt wordt, werd al 1200 jaar vóór Christus door de Feniciërs op Sardinië aangeplant. Waar de druif uitgroeide tot dé witte wijn specialiteit van Sardinië met een eigen DOC (Nuragus di Cagliari). De Nuragus is een productieve druif die zorgt voor heerlijk frisse pretentieloze witte wijnen voor aan tafel. Die op elke wijnkaart in Sardinië staan aangeprezen als dé ideale partner voor bij oesters en vis. Als het rendement van deze druif wordt getemperd, stijgt de kwaliteit naar een hoog niveau. Vergelijkbaar met de mooiste droge witte wijnen die er zijn.
DOCG Vermentino di Gallura
De enige DOCG op Sardinië is DOCG Vermentino di Gallura, deze bestaat sinds 1996. De wijngaarden met Vermentinodruiven liggen op een granietbodem in het noorden van Sardinië. De kleur van de Vermentino di Gallura is geel met een zweempje groen. Deze wijn is zacht droog van smaak met een klein bittertje en een verfijnd, zacht aroma. Het is een uitstekende aperitiefwijn of borrelwijn, die jong gedronken moet worden.
Wijn uit Umbrië
In het verleden was de wijnstreek Umbrië ten oosten van Toscane bekend door de productie van witte wijn. Vooral de appellation Orvieto DOC werd populair door de kostbare witte wijnen die zij produceerden. Daarin werd sap van de Trebbiano druif gecombineerd met sap van de Grechetto en Malvasia druif. Vandaag de dag is het Italiaanse Umbrië echter veel bekender om haar rode wijn.
De Italiaanse streek Umbrië heeft haar bekendheid vooral te danken aan de rode wijnen van Montefalco Sagrentino DOCG. Wat opvalt aan deze wijnen is de uitstekende balans van alcohol, zuren en tannines.
Wijn uit Orvieto
Op de grens van Umbrië met de wijnprovincie Lazia ligt Orvieto DOC. Daar worden wijnen gemaakt van diverse witte druivenrassen zoals Grechetto, Trebbiano, Toscano en Canaiolo Nostrano. Ze hebben bloemige aroma’s en zijn in de mond droog met een licht bittertje. De witte wijnen van deze DOC waren geliefd bij pausen, prinsen en andere tot de Romeinse bourgeoisie behorende Italianen. Soms staat er op flessen van de appellation ook ‘Classico’ of ‘Superiore’ vermeld. ‘Classico’ betekent dat de wijn in het hart van de appellation gemaakt is. De ‘Superiore’ wijnen zijn wat zwaarder en worden pas verkocht op 1 maart volgend op het jaar dat er geoogst is.
De klimaten van Italië
Italië is een enorm groot en gevarieerd wijnland en bestaat uit veel verschillende klimaten die elk ook weer een andere invloed hebben op de wijnbouw. Zo bepaalt het klimaat welke druivenrassen er het beste groeien en welke aroma’s zich meer ontwikkelen. Zo bepalen de Apennijnen voor een groot deel het klimaat in het oosten en het noordelijke deel van het zuiden van Italië. Het klimaat is milder doordat de gebieden zo beschermt worden tegen de wind uit het westen.
Klimaat van Noord-Italië
De wijnregio’s in het noorden van Italië worden beschermd door de Alpen en de Dolomieten. De wijnen worden dan ook wel ‘vini pedemontani’ genoemd, oftewel ‘wijn van de voet van de bergen’. De Apennijnen vormen dan weer de grens in het zuiden van het deel. Tot het noordelijke deel behoren de wijngebieden: Valle d’Aosta, Piemonte, Lombardije, Trentino-Alto Adige, Veneto (met Valpolicella Ripasso wijn als rising star) en Friuli-Venezia Giulia. Wijn uit Piemonte staat bekend om enkele van de meest krachtige én verrassende wijnen uit het land, waarvan Barolo de beroemdste is. In de wijngaarden rond de dorpjes Asti en Alba groeien druivenrassen als Nebbiolo, Barbera, Moscato en Dolcetto die stuk voor stuk wijnen met een uitzonderlijke stijl opleveren.
Klimaat van Centraal-Italië
Het centrale deel van Italië bestaat voornamelijk uit de regio Emilia-Romagna. De grond is erg vruchtbaar en het klimaat staat sterk onder invloed van de Adriatische Zee. De wijnen uit dit gebied zijn over het algemeen licht en met een niet al te hoog alcoholpercentage.
Klimaat van West-Italië
De wijnbouwregio’s in het westen van Italië staan onder invloed van de Tyrrheense Zee en aan de andere kant van het gebied vinden we de Apennijnen. Door de warmte hebben de wijnen voldoende alcohol en rijkheid en zorgt de verkoeling vanuit zee voor de nodige frisse zuren. Het westelijke deel bestaat uit de regio’s Ligurië, Toscane, Umbrië, Lazio, Campanië, Basilicata en Calabrië.
Klimaat van Oost-Italië
In het oosten is het warm. De Apennijnen beschermen de regio’s tegen westenwinden en de temperaturen zijn gemiddeld vrij hoog. Het oosten levert milde wijnen op, met weinig zuren en vrij hoge alcoholpercentages. Hier geldt ook de invloed van de Adriatische Zee. Tot dit deel behoren de Marken, Abruzzen, Molise en Puglia (Apulië).
Klimaat van de eilanden van Italië
Italië kent ook een aantal eilanden waar erg goede wijnen vandaan komen. De belangrijkste zijn Sicilië en Sardinië. Door de vele zonuren worden de druiven goed rijp en leveren wijnen op met een goede structuur.
Beste Italiaanse wijn
Wat de beste Italiaanse wijn is, is geheel aan u. Iedere smaak is immers anders en dat maakt de wijnwereld juist zo divers en leuk. Bij de Wijnbeurs hebben we een uitgebreid aanbod aan Italiaanse wijnen. Grote kans dus dat de beste Italiaanse wijn voor u ertussen zit.
Goede Italiaanse wijn
Een goede wijn is minder subjectief. Een goede wijn valt of staat met balans. De aroma’s, zuren, suikers, tannines en alle andere factoren in een wijn moeten in balans zijn. Als dat allemaal klopt, dan is het een goede wijn. Of de wijn vervolgens ook lekker is, dat ligt geheel aan de smaak van de proever.
Italiaanse wijn kopen
Italiaanse wijn kopen kan makkelijk en snel bij de Wijnbeurs. Als Wijnbeurs Plus klant is de verzending vanaf zes flessen gratis. Het assortiment Italiaanse wijnen is groot en er is dan ook altijd wel een Italiaanse wijn die bij u past. Of u nu gaat voor een Brunello di Montalcino, Barolo, Chianti of een Super Tuscan als Bolgheri.
Italiaanse wijn aanbiedingen
Het aanbod Italiaanse wijn is groot. Dat is ook niet zo gek, aangezien de geschiedenis van wijnbouw in het land duizenden jaren terug gaat. Met een wijngaardareaal van bijna zevenhonderdduizend hectare behoort Italië vandaag de dag tot de top van landen met het grootste wijngaardoppervlak. En dat niet alleen, het aanbod inheemse en internationale druivenrassen is groot. Van de duizenden druivenrassen die er over de hele wereld bekend zijn, komen er zo’n vijfhonderd voor in Italië. Genoeg dus om uit te kiezen.
Wijn bij Italiaans eten
Voor het combineren van gerechten en wijnen is deze vuistregel makkelijk aan te houden: what grows together, goes together. Eigenlijk zijn alle Italiaanse gerechten dus perfect om bij Italiaanse wijnen te schenken. Denk aan een lekkere pasta, waarbij het zuurtje dat Italiaanse wijn typeert ook mooi samengaat met een verfrissende tomatensaus. Maar ook risotto, wildgerechten, vis of salades, het kan allemaal.
