Grand Cru wijn
Grand Cru is een term die we veelvuldig terugzien op Franse wijnflessen en met name als het gaat om Bordeaux wijn of Bourgogne wijn. Vaak wordt de term ook geassocieerd met kwaliteit. Zo hebben mensen bij een grand cru wijn namelijk vaak het idee dat ze echt wat in handen hebben. Helaas is dit niet altijd het geval. Grand cru is in Frankrijk namelijk een begrip dat verschillende betekenissen kan hebben. Het kan zowel op rode wijnen als op witte wijnen slaan, wel staat het vaker op een rode wijn.
Wat betekent grand cru?
Grand cru staat voor grote oogst (letterlijk vertaling). Dit betekent niet dat wijnen grand cru dragen wanneer er sprake is van een enorme oogst. Nee, het grand slaat in dit geval op de kwaliteit. Grand cru kan dus staan voor een kwalitatief sterke oogst. Echter is het opletten uit welke streek een grand cru wijn komt. In de Bourgogne verwijst grand cru namelijk echt naar een uitstekende wijngaard. Echter zegt de term in de Bordeaux minder. Daar vinden we wijnstreken waar zo’n 60% van de productie het label grand cru mag dragen.
Grand Cru en Premier Cru wijn in Bourgogne
In de Bourgogne wordt de term toegewezen aan een specifieke wijngaard, ook wel climat genoemd, van uitzonderlijke kwaliteit. Dat climat heeft dus alles in huis voor een goede wijn. Meerdere wijnhuizen kunnen druivenranken hebben in die specifieke wijngaard en dus mogen meerdere wijnen de term Grand Cru op het etiket zetten. Overigens moet de wijn dan nog wel aan allerlei andere eisen voldoen die voor die bepaalde appellation gelden. Een trapje daaronder vinden we de Premier Cru wijngaarden.
Grand Cru wijn en Premier Cru wijn in Bordeaux
In Bordeaux wordt de term Grand Cru aan een bepaald château toegewezen. Beroemd is de classificatie van 1855 op verzoek van keizer Napoleon. Hij wilde een nauwkeurige classificatie van de wijnen uit het departement Gironde. Tientallen chateaus uit de Médoc en één uit Graves (Château Haut-Brion), werden ingedeeld in vijf klassen. Van Premier Cru Classé tot Cinquième Cru Classé. Al brengen de châteaus tegenwoordig vaak hun wijnen uit onder de naam van de gemeenteappellation, zoals Margaux, Saint-Julien, Pauillac of Saint-Esthèphe. Andere "grote" wijnen verschijnen op de markt met de titel Grand Cru Classé op het etiket. Saint-Émilion, aan de overkant van de rivier, telde in het verleden 4 appellations: Saint-Émilion, Saint-Émilion Grand Cru, Saint-Émilion Grand Cru Classé en Saint-Émilion Premier Grand Cru Classé. Tegenwoordig zijn er officieel twee AOP's: Saint-Émilion en Saint-Émilion Grand Cru.
Grand cru vs grand cru classé
Grand cru classé doet vermoeden de grotere broer te zijn van een grand cru. Dat is echter niet het geval. Zoals eerder beschreven wordt de titel grand cru voor verschillende wijnen en gebieden gebruikt. Overal met een andere betekenis. Grand cru classé verwijst meestal naar één van de vijf categorieën uit de Medoc in de Bordeaux. Daar vinden we de 1e grand cru classé, 2e grand cru classé etc. Echter kennen de wijnen op de rechteroever – bijvoorbeeld uit Saint-Émilion – weer een andere vorm van grand cru classé. Alleen slaat de benaming hier niet op de kwaliteit, maar op de herkomst van de wijn. Zoals gezegd kunnen grand cru’s ook nog voorkomen in de Bourgogne of de Elzas. Hier verwijst de titel wél naar de kwaliteit van de wijn. Mocht u nog niet afgehaakt zijn: Pomerol uit Bordeaux kent helemaal geen classificatie. Een de één van de meest bekende rode wijnen uit Bordeaux: Pétrus moet het daarom stellen zonder bijzondere titel.
Waar komt grand cru classé precies vandaan?
Om daar een antwoord op te geven moeten we terug naar 1855. Op verzoek van, de toen heersende, Napoleon werd de eerste classificatie in het leven geroepen. Op basis van de toen geldende prijzen werd door wijnhandelaren een classificatie bedacht. Een classificatie die alleen betrekking had op de linkeroever van de Bordeaux: de Médoc. De grootste wijnen in die regio werden verdeeld over vijf categorieën:
Premier crus
Deuxièmes crus
Troisième crus
Quatrième crus
Cinquième crus
Over deze categorieën hadden we het hierboven al even (1e grand cru classe etc.). Het bijzondere aan deze classificatie is dat deze nooit is gewijzigd. Althans op een kleine aanpassing in 1973 na. Wijnhuizen die dus minder goed hun best doen, behouden gewoon de classificatie. Gelukkig gebeurt dit tegenwoordig nog maar weinig. Omdat er van de wijnboeren veel weerstand kwam zijn daar nog onofficieel de classificaties Cru Bourgeois en Cru Bourgeois Exceptionnel aan tegevoegd.
Is grand cru beter dan premier cru of grand cru classé?
Zoals gezegd hangt echt af van het soort wijn. De terminologie wordt door heel Frankrijk voor een andere aanduiding gebruikt. Bij een grand cru classé is het goed opletten dat je geen fles van een luie wijnboer in handen hebt. In andere streken kan het verwijzen naar een gebied. Heb je een Bourgogne in handen dan kan het mogelijk wel eens erg interessant zijn. Bij de Wijnbeurs mogen we gelukkig altijd eerst de wijn proeven. Zo kunnen we goed bepalen of een wijn met trots een bepaalde titel mag dragen. We proeven de wijnen blind. Zo kunnen we ook niet onbewust beïnvloed worden door de terminologie. Als een wijn door ons proefpanel goed wordt bevonden dan pas plaatsen we hem in ons assortiment. Bekijk daarom ook zeker de grand cru wijnen waar wij heel enthousiast over zijn.
Hieronder de officiële lijst van Grand Cru Classés die in 1855 is opgesteld:
Premiers crus
Château Haut-Brion, Pessac, Graves
Château Lafite-Rothschild, Pauillac
Château Latour, Pauillac
Château Margaux, Margaux
Château Mouton-Rothschild, Pauillac (sinds 1973)
Deuxièmes crus
Château Brane-Cantenac, Margaux
Château Cos d’Estournel, Saint-Estephe
Château Ducru-Beaucaillou, Saint-Julien
Château Durfort-Vivens, Margaux
Château Gruaud-Larose, Saint-Julien
Château Lascombes, Margaux
Château Léoville Barton, Saint-Julien
Château Léoville Las Cases, Saint-Julien
Château Léoville Poyferré, Saint-Julien
Château Montrose, Saint-Estephe
Château Pichon-Longueville-Baron, Pauillac
Château Pichon-Lalande, Pauillac
Château Rauzan-Ségla, Margaux
Château Rauzan-Gassies, Margaux
Troisièmes crus
Château Boyd-Cantenac, Margaux
Château Calon-Ségur, Saint-Estephe
Château Cantenac-Brown, Margaux
Château Desmirail, Margaux
Château Ferrière, Margaux
Château Giscours, Margaux
Château d’Issan, Margaux
Château Kirwan, Margaux
Château Lagrange, Saint-Julien
Château La Lagune, Haut-Médoc
Château Langoa Barton, Saint-Julien
Château Malescot St. Exupery, Margaux
Château Marquis d’Alesme Becker, Margaux
Château Palmer, Margaux
Quatrièmes crus
Château Beychevelle, Saint-Julien
Château Branaire-Ducru, Saint-Julien
Château Duhart-Milon-Rothschild, Pauillac
Château Lafon-Rochet, Saint-Estephe
Château Marquis de Terme, Margaux
Château Pouget, Margaux
Château Prieuré-Lichine, Margaux
Château Saint-Pierre, Saint-Julien
Château Talbot, Saint-Julien
Château La Tour Carnet, Haut-Medoc
Cinquièmes crus
Château Batailley, Pauillac
Château Belgrave, Haut-Medoc
Château Camensac, Haut-Medoc
Château Cantemerle Macau, Haut-Medoc
Château Clerc-Milon, Pauillac
Château Cos Labory, Saint-Estephe
Château Croizet Bages, Pauillac
Château Dauzac Labarde, Margaux
Château Grand-Puy-Lacoste, Pauillac
Château Grand-Puy-Ducasse, Pauillac
Château Haut-Bages Libéral, Pauillac
Château Haut-Batailley, Pauillac
Château Lynch-Bages, Pauillac
Château Lynch-Moussas, Pauillac
Château d’Armailhac, Pauillac
Château Pédesclaux, Pauillac
Château Pontet-Canet, Pauillac
Château du Tertre, Margaux
