De kracht van vulkanische wijnen

Wijnen van vulkanische bodem zijn hot. Steeds meer mensen ontdekken deze wijnen, die dankzij hun terroir bijzonder mineraal, levendig en vooral spanend zijn. In 2020, vlak voor de coronacrisis, vond zelfs de eerste internationale beurs plaats, speciaal voor vulkanische wijnen. De Vinora World Volcanic Wine Fair werd gehouden in de buurt van het Franse Clermont-Ferrand. Een niet geheel ontoepasselijke plek, het landschap van de Auvergne is immers bezaaid met vulkanen.

Het land van de vulkanen

Italië kan gezien worden als het summum van vulkanische wijnen. Bekend en gelukkig steeds meer bemind, zijn de wijnen van Sicilië. Het eiland in de Middellandse zee telt ruim 103.000 hectare aan wijngaarden en wijnbouw vormt een belangrijke industrie op het eiland. De verschuiving van kwantiteit naar kwaliteit, die eind jaren tachtig werd ingezet, is vooral te danken aan de sterk verbeterde wijnbouwtechnieken.

Inheemse parels

Er staan tal van internationale druivenrassen aangeplant op Sicilië, maar ook van de lokale variëteiten worden prachtige wijnen gemaakt. Het witte druivenras Catarratto was voorheen met name bedoeld voor de productie van Marsala, maar wordt tegenwoordig veel gebruikt voor stille, droge wijnen met een fruitig karakter en verrassend goed rijpingspotentieel. Nero d’Avola, ook wel Calabrese genoemd, is een belangrijk blauw druivenras voor kwaliteitswijn op Sicilië. De druif gedijt uitstekend dankzij de warmte op het eiland en staat dan ook veel aangeplant. Rode wijnen van Nero d’Avola kenmerken zich door een zachte structuur, diepe kleur en kersen gefruite smaak.

De lijst van inheemse druivenrassen is lang, maar voor witte wijnen zijn naast Catarratto, Inzolia, Grillo, Grecanico, Carricante, Damaschino en Zibibbo erg belangrijk voor de productie van kwaliteitswijnen. In de rode wijnen van Sicilië zijn belangrijke rollen onder meer weggelegd voor Acitana, Frappato, Nerello Cappuccio, Nerello Mascalese, Perricone (Pignatello) en Syrah.

Etna wijnen

Beroemd, berucht, spectaculair en nog altijd actief. De vulkaan Etna is met een hoogte van ruim 3300 meter de grootste actieve vulkaan van Europa. Het is ook één van de actiefste vulkanen ter wereld en sinds 2013 prijkt Etna op de Werelderfgoedlijst. Steeds meer ambitieuze wijnboeren zijn het afgelopen decennium hun wijngaarden gaan aanleggen op de hellingen van de vulkaan en er is steeds meer aandacht voor de erkenning van specifieke wijngaarden, zoals het systeem van cru’s. Het belangrijkste druivenras voor witte wijn is Carricante en Nerello Mascalese voor rode wijnen en rosé.

Uniek terroir

Het vulkanische gesteente, in combinatie met de zon, wind en de hoogte, maken het terroir van Etna DOC uniek en dragen bij aan het unieke karakter van Etna wijnen. De meeste wijngaarden liggen tussen de 500 en 1000 meter op de mineraalrijke, donkere bodem. Bijzonder zijn ook de druivenstokken. Veel daarvan zijn meer dan een eeuw oud en zijn niet aangetast door de vernietigende druifluis, phylloxera vastatrix, die in de negentiende eeuw het grootste gedeelte van de Europese wijngaarden verwoestte. En dat allemaal dankzij de vulkanische bodem.